Spis treści
- 1 Początki tłumaczeń audiowizualnych
- 2 Charakterystyka tłumaczenia audiowizualnego
- 3 Napisy na filmie obcojęzycznym
- 4 Dubbing
- 5 Transkrypcja
- 6 Wyzwania w pracy nad przekładem audiowizualnym
- 6.1 Ingerencja w treść docelową
- 6.2 Dopasowania długości tłumaczenia do szybko zmieniających się na ekranie obrazów
- 6.3 Zastosowanie technik skrótowych języka
- 6.4 Umiejętność podziału sekcji tekstu
- 6.5 Tłumaczenie kolokwializmów i wulgaryzmów
- 6.6 Dopasowanie kulturowe, lokalizacja treści
- 6.7 Synchronizacja
- 7 Programy do tłumaczeń audiowizualnych
- 8 Programy do tłumaczenia napisów do filmów
- 9 Programy do automatycznego tłumaczenia napisów do filmów na YouTube
- 10 Platforma Kapwing wspiera tworzenie napisów do filmów i seriali
- 11 AutoCap na Androida, czyli jak przetłumaczyć wideo
- 12 DivXLand
- 13 Lektor – korzystanie z funkcji zamiany tekstu na mowę
- 14 Lista najpopularniejszych programów do zamiany tekstu na mowę
- 15 Funkcja dodawania lektora na YouTube
Zastanawiałeś się kiedyś jak wygląda praca Tłumacza, dzięki któremu możesz oglądać swoje ulubione programy, filmy czy seriale w oryginalnej wersji z napisami? Jak w każdej dziedzinie, tak i tutaj tłumaczenia audiowizualne – bo o nich właśnie mowa – wymagają wiedzy, doświadczenia i….sporej dozy cierpliwości, gdyż wyzwania stojące przed Tłumaczami są całkiem spore.
Zamawiaj i wyceniaj tłumaczenia napisów
Początki tłumaczeń audiowizualnych
Tłumaczeniem audiowizualnym jest rodzaj przekładu obejmującego zarówno dźwięk, jak i obraz, w celu pełnego wyrażenia przekazywanych treści. Zalicza się do nich wszelkiego rodzaju tłumaczenia obejmujące filmy, seriale czy gry.
Uznaje się, że początki tłumaczenia audiowizualnego wiążą się z powstaniem kina niemego. Fabuła filmowa, często ekspresywna, w połączeniu z muzyką na żywo nie zawsze była czytelna dla widzów. Narodził się wówczas pomysł, aby zatrudniać w kinach aktorów-interpretatorów, którzy na żywo czytali lub odgrywali dialogi do scen pojawiających się na ekranie. Dziś uznaje się ich za pierwszych tłumaczy audiowizualnych.
Wraz z narodzinami kina dźwiękowego w Stanach Zjednoczonych pojawiły się też pierwsze próby przekładu filmów na inne języki. Aby uniknąć wysokich kosztów produkcji jednego filmu w kilku wersjach językowych, skupiono się na nagrywaniu filmów anglojęzycznych.
Wiązało się to z kolejnym problemem – niepiśmienności części odbiorców. Rozwiązaniem tej sytuacji okazało się stworzenie w 1929 roku pierwszego dubbingu do filmu pt. „Rio Rita”.
Chociaż tłumaczenia wizualne „istnieją” na rynku od niemal 100 lat, to zapotrzebowanie rynku na te usługi wciąż jest ogromne. Wraz ze zmianami cywilizacyjnymi i postępem technicznym, również techniki tłumaczeń przeszły cały szereg modyfikacji.
W ostatnim czasie nastąpił gwałtowny wzrost znaczenia tłumaczeń audiowizualnych. Wszystko za sprawą coraz szerszej produkcji takich produktów filmowych, jak: reklamy, filmy, seriale, filmy korporacyjne, filmy szkoleniowe, filmy dokumentalne, gry wideo, wywiady, konferencje itp. Duży wpływ na produkcję nagrań (i co za tym idzie – wzrostu zapotrzebowania na tłumaczenia audiowizualne) ma dynamiczny rozwój portali społecznościowych. Takie materiały są przyjemne w „konsumpcji” i w efekcie coraz chętniej wykorzystywane na Facebooku, LinkedInie czy YouTube jako materiały promujące markę.
Charakterystyka tłumaczenia audiowizualnego
Specyfiką przekładu audiowizualnego są niuanse kulturowe, które przenikają teksty i nagrania. Rolą tłumacza jest więc zarówno czysty przekład językowy, jak i interpretacja treści w taki sposób, aby zachować oryginalny ton, jednocześnie dostosowując je do kultury docelowej. Oznacza to, że Tłumacz audiowizualny oprócz znajomości języka (gramatyka, słownictwo) musi posiadać dogłębną znajomość języka potocznego i żargonu danego języka.
Typowym przykładem jest audiowizualne tłumaczenie filmów, seriali lub innych fikcyjnych produkcji. W ich przypadku Tłumacze muszą na przykład wiedzieć, jak przetłumaczyć ironiczne uwagi, żarty czy wulgaryzmy. Wymaga to ogromnego wyczucia zarówno językowego, jak i kulturalnego.
Pssst… Sprawdź nasze tłumaczenia filmów i napisów!
Podczas realizacji tego typu przekładów należy umiejętnie odnosić do obowiązujących trendów, jak i wykazać się wyczucie w zakresie kwestii społecznie wrażliwych. No i w tym wszystkim jeszcze wziąć pod uwagę specyfikę grupy odbiorców. Innymi reakcjami wykaże się pokolenie 20-latków, niż pokolenie 40-latków. Inne będą również ich konotacje, które wynikają z innych doświadczeń życiowych. To wszystko kwestie, które obowiązkowo należy wziąć pod uwagę.
Obecnie wykorzystuje się trzy techniki tłumaczenia audiowizualnego:
- voice – over – dialogi aktorów czyta lektor;
- dubbing – tłumaczenie polegające na usunięciu oryginalnych wypowiedzi aktorów i podłożeniu w ich miejsce głosów wypowiadających dialogi w języku docelowym, charakterystyczne dla filmów animowanych.
- napisy – tłumaczenie pojawia się w formie napisów, zwykle w dolnej części ekranu.
Napisy na filmie obcojęzycznym
Celem tworzenia napisów jest przekazanie widzowi pisemnego przesłania nadawcy wideo w jego własnym języku. Dzięki temu widzowie słyszą oryginalną ścieżkę dialogową podczas czytania przetłumaczonych napisów. W celu uzyskania wysokiej jakości przekładu, konieczne jest dogłębne poznanie kultury obu języków. Ostatecznie tłumaczenie powinno doskonale odzwierciedlać wyrażenia i zwroty językowe oryginału. Innym ważnym aspektem jest to, że Tłumacz musi dostosować długość zdań do czasu wyświetlania, aby widzowie zdążyli je przeczytać.
Rodzaje napisów:
- W języku filmu.
- W innym języku.
- Napisy dla osób niedosłyszących.
- Napisy na żywo używane w przypadku wydarzeń odbywających się w czasie rzeczywistym.
Dubbing
Dubbing polega na zastąpieniu oryginalnych głosów i efektów filmu. Tłumacz audiowizualny specjalizujący się w tłumaczeniu dubbingowym powinien przejść obszerne szkolenie w tej bardzo specyficznej dziedzinie, która uwzględnia aspekty tak ważne, jak chociażby synchronizacja ust. Musi być też przygotowanym do pracy w multidyscyplinarnym zespole złożonym z tłumaczy, monterów, aktorów dubbingowych itp. Ponadto istnieją również osobliwości wśród różnych kategorii dubbingu.
Dubbing ma na celu stworzenie iluzji, ponieważ dialogi zastępują słowa wypowiadane przez aktorów w oryginalnej wersji filmu, serialu lub dzieła animowanego, autor musi zachować emocje, ton i ogólny wydźwięk wersji oryginału. Jeśli musi przestrzegać ograniczenia synchronizmu, powinien tak samo szanować grę aktorów i naturalność języka.
Transkrypcja
Transkrypcja językowa to odtworzenie w formie pisemnej tekstów nagrania wideo lub audio. Istnieją dwa główne typy:
- transkrypcja dosłowna – nagrania dźwiękowego na tekst wszystkie słyszane dźwięki są zapisywane na piśmie w dokumencie, w tym niedokończone, powtarzające się słowa, rozmowy krzyżowe, błędy wymowy transkrypcja naturalna –
Wyzwania w pracy nad przekładem audiowizualnym
Każdy typ tłumaczenia audiowizualnego niesie ze sobą specyficzne trudności.
Ingerencja w treść docelową
Musimy pamiętać, iż ten rodzaj przekładu zdecydowanie różni się od tłumaczenia tradycyjnego, gdzie rola tłumacza sprowadza się wyłącznie do wiernego przełożenia treści w języku źródłowym na język odbiorcy. Wszelkie odejścia od tekstu pierwotnego, są niemile widziane i działają na szkodę tłumaczenia.
W przekładzie audiowizualnym jest z goła inaczej. Inaczej bowiem wykonuje się translację audiowizualną na potrzeby komedii a inaczej filmu dokumentalnego. W przypadku filmów fabularnych tłumacz może zachować pewną dowolność, pod warunkiem, że sens przekazu nie zostanie wypaczony.
Tłumaczona treść jest szczególnie istotna w przypadku napisów czy dubbingu stworzonych do filmu dokumentalnego. Wszystkie elementy szczegółowe, nazwy własne, pojęcia techniczne, zjawiska czy fakty muszą zostać zachowane, aby nie wprowadzać widzów w błąd.
Dopasowania długości tłumaczenia do szybko zmieniających się na ekranie obrazów
Warto wiedzieć, że zdecydowanie szybciej odbieramy zapis dźwiękowy niż czytamy. Zbyt długie napisy sprawią, iż odbiorca nie nadąży za zmianami scen i dialogów. Aby uniknąć ryzyka związanego z całkowitym zakłóceniem odbioru filmu, napisy składają się maksymalnie z dwóch wierszy po 35–37 znaków. Powinny być one dopasowane do tempa mowy aktora oraz poruszania się obrazu. Połączenie tych elementów stanowi dla tłumacza nie lada wyzwanie.
Zastosowanie technik skrótowych języka
Jak wynika z powyższego, konieczne jest zatem stosowanie specyficznych technik tłumaczeniowych polegających na pomijaniu, skracaniu lub kondensacji określonych fragmentów tekstu. Jakie elementy pominąć? Najlepiej stosując:
- powtórzenia,
- elementy nieistotne dla przebiegu akcji (inne dla każdego rodzaju filmu w zależności od jego gatunku).
Tłumacz musi przy tym zachować niezwykłą czujność, aby w wyniku zastosowania wymienionych zabiegów nie pominąć elementów koniecznych do oddania sensu określonej wypowiedzi.
Umiejętność podziału sekcji tekstu
Przyjmuje się, że napisy powinny zajmować maksymalnie 2 linijki tekstu i liczyć nie więcej niż 38 znaków. Do tego celu niezbędny jest wybór odpowiedniej czcionki i umieszczenie napisów we właściwym miejscu na ekranie.
Tłumaczenie kolokwializmów i wulgaryzmów
Tłumacz musi posiadać umiejętność precyzyjnego dopasowania użytego słownictwa do kontekstu, wieku, pochodzenia w zależności od grupy odbiorców.
Dopasowanie kulturowe, lokalizacja treści
Wprowadzanie lokalizmów dotyczy werbalnych i pozajęzykowych odniesień specyficznych dla kultury. Inaczej ujmując – polega na adaptacji treści w taki sposób, aby odzwierciedlała elementy znane i zrozumiałe dla docelowego odbiorcy z danego kraju.
Synchronizacja
W przypadku dubbingu i voice-over istotne jest zsynchronizowanie wypowiadanego tekstu z sytuacją mającą miejsce na scenie, z ruchami ust aktorów oraz ich gestykulacją.
Programy do tłumaczeń audiowizualnych
W zależności od potrzeb i budżetu, istnieje wiele profesjonalnych programów do tworzenia napisów.
Oto kilka z narzędzi dostępnych w formie nieodpłatnej:
Subtitel Workshop
Jest przyjazny dla użytkownika i łatwy do pobrania z Internetu. Oprogramowanie to pozwala na jednoczesną pracę nad plikiem audiowizualnym i jego napisami. Pozwala również dostosować czas wejścia i wyjścia napisów (śledzenie), dodać tłumaczenie (adaptacja) i jednocześnie wyświetlić wynik (adaptacja).
Subtitle Edit
Edycja napisów jest bardzo skuteczna w tworzeniu, dostosowywaniu i synchronizowaniu napisów. Pozwala dowolnie modyfikować wprowadzane dane. Ten program może pracować w ponad 170 formatach napisów i jest dostępny w prawie 30 językach.
Jubler
Narzędzie do tworzenia napisów typu open source. Pozwala zarówno na tworzenie napisów, konwertowanie, modyfikowanie czy poprawianie istniejących plików napisów. Obsługuje najpopularniejsze formaty plików z napisami (ass, srt, sub, text, itp.). Jubler ma wbudowaną funkcję sprawdzania pisowni, a także podgląd napisów podczas ich projektowania. Umożliwia także edycję stylów napisów i trybów tłumaczenia.
Time Adjuster
To bezpłatna aplikacja, która umożliwia synchronizację napisów z osią czasu. Narzędzie to jest bezcenne, jeśli ścieżki z napisami nie zgrywają się w czasie z obrazem. Time Adjuster akceptuje większość formatów napisów (.srt, .sub, .ssa, .ass i .txt). Pozwala na pełną edycję plików tekstowych.
DVDSubEdit
Działa w środowisku Windowsa i może przetwarzać napisy w formacie .vob lub .sub. Pozwala przeglądać i modyfikować napisy bezpośrednio w plikach z napisami. Dzięki temu możesz uniknąć demontażu plików audiowizualnych zawierających napisy w celu ich ponownego złożenia po modyfikacji. DVDSubEdit ma wiele narzędzi do edycji napisów. Pozwala na zmianę położenia napisów w poziomie lub pionie, modyfikację ich koloru i przezroczystości, ukrycie ich, ponowną synchronizację z dokumentem audiowizualnym oraz ich usunięcie. Zawiera również opcję, która umożliwia edycję napisów za pomocą zewnętrznego oprogramowania do edycji bitmap (punkt po punkcie), takiego jak Photoshop, Gimp lub Paint.
Sublight
Bezpłatne oprogramowanie do wyszukiwania napisów, które działa w trybie online. Umożliwia odnalezienie napisów do filmu poprzez wyszukanie ich w bazie, do której odwołuje się strona napisy-on.net. Wystarczy wpisać tytuł filmu w pasku wyszukiwania, aby uzyskać odpowiednie napisy, a następnie przefiltrować wyszukiwanie według języków. W ten sposób umożliwia dostęp do różnych tłumaczeń filmów. To narzędzie może zatem być przydatne w niektórych procesach.
Aegisub
Darmowe narzędzie komputerowe działające w systemach Windows, OS X, Linux i FreeBSD. Jest to wieloplatformowe oprogramowanie typu open source, które umożliwia tworzenie, formatowanie, synchronizowanie i automatyczne zapisywanie napisów.
Programy do tłumaczenia filmów powinny posiadać funkcję konwersji, aby idealnie dopasować je do oczekiwań widza. Oznacza to, że widz otrzyma tekst sformatowany, prawidłowo podzielony, niezbyt długi w każdej linijce. To bardzo usprawnia odczyt i pomaga skupić się na kontekście obrazu. Synchronizacja to kolejna kwestia na którą warto zwrócić uwagę. Treść wyświetlana w odpowiednim momencie to klucz do perfekcyjnego rozumienia przekładu.
Programy do automatycznego tłumaczenia napisów muszą być łatwe w obsłudze, kompatybilne z formatami, którymi dysponuje widz i intuicyjne w użytkowaniu. Film ma sprawić przyjemność, dlatego irytujące programy do tłumaczenia filmów, które wymagają zaawansowanej wiedzy informatycznej, raczej nikomu się nie spodobają.
Programy do tłumaczenia napisów do filmów
Na niektórych platformach społecznościowych, takich jak Facebook, dźwięk jest domyślnie wyłączony w kanale aktualności. W takim przypadku zdecydowanie warto dodać napisy w filmie. Tak z czysto marketingowego punktu widzenia. Pomoże Ci w tym oprogramowanie do generowania napisów, które automatyzuje cały proces. Dzięki niemu możesz wygenerować napisy do całego filmu w zaledwie kilka minut.
Programy do automatycznego tłumaczenia napisów do filmów na YouTube
Twórcy treści, którzy mają już własny kanał YouTube, mogą korzystać z technologii rozpoznawania głosu platformy, aby automatycznie generować napisy po przesłaniu nowego filmu. Obecnie ta opcja jest dostępna tylko dla następujących języków: rosyjski, japoński, angielski, portugalski, niemiecki, hiszpański, koreański, francuski, włoski i holenderski. Nagrywasz w innym języku, niż te wymienione? Musisz skorzystać z ręcznego tworzenia napisów do filmów.
Aby samodzielnie włączyć tłumaczenie filmu, wystarczy w prawym dolnym rogu wyświetlacza odszukać ikonkę ustawień. Następnie, z rozwiniętej listy należy wybrać „napisy”, a następnie „angielski”, „wyłącz” oraz wybrać „tłumaczenie automatyczne”.
Jeśli chcesz dodać własne tłumaczenie do filmu, wystarczy wejść na swoim kanale w opcję „menedżer filmów” i nacisnąć zakładkę „edytuj” obok filmiku, by następnie należy wybrać opcję „napisy” i dodać ścieżkę tekstową.
Platforma Kapwing wspiera tworzenie napisów do filmów i seriali
Kapwing umożliwia wklejenie adresu URL aby w sposób automatyczny rozpocząć generowanie napisów. Oprócz automatycznego generowania napisów, Kapwing umożliwia również wgranie pliku SRT.
AutoCap na Androida, czyli jak przetłumaczyć wideo
W przypadku urządzeń z systemem Android, AutoCap oferuje automatyczne generowanie napisów wideo. Możesz nagrać film lub wybrać istniejący film do napisu. Domyślnie system automatycznie wybiera jedno słowo do podkreślenia na żółto z każdej grupy podpisów; możesz ręcznie edytować podpisy i dostosować podświetlone słowo.
DivXLand
Jeśli chcesz wykonać transkrypcję i synchronizację wideo w dwóch oddzielnych sesjach roboczych, DivXLand Media Subtitler może być bardzo przydatny. Zanim zaczniesz, musisz przygotować dwa pliki: pełną transkrypcję zapisaną w formacie .txt oraz plik wideo. Następnie po prostu zaczynasz je synchronizować, naciskając przycisk „Zastosuj” podczas odtwarzania wideo. Możesz także zobaczyć, jak Twoje podpisy będą wyglądać w filmie.
Lektor – korzystanie z funkcji zamiany tekstu na mowę
Narzędzia przetwarzania tekstu na mowę są niezwykle pomocne dla osób niedowidzących i osób z trudnościami w uczeniu się, takimi jak dysleksja. Oprogramowanie pomaga również ludziom w nauce nowego języka i pomaga im pokonać bariery językowe.
Przetwarzanie tekstu na mowę (TTS) to technologia wspomagająca przeznaczona do głośnego odczytywania tekstu. Dźwięk, którego słuchamy za pomocą rozwiązań TTS jest generowany komputerowo i możemy kontrolować prędkość odczytu, przyspieszając lub zwalniając.
Jakość głosu może się różnić w zależności od używanego rozwiązania, ale niektóre rozwiązania wykorzystują ludzkie głosy, a pakiety premium wykorzystują głosy uznanych narratorów.
Lista najpopularniejszych programów do zamiany tekstu na mowę
Oto lista popularnych narzędzi zamiany tekstu na mowę:
- Notevibes
- NaturalReader
- Linguatec Voice Reader
- Głos uwięziony
- VoiceDream
- Wideo
- Od tekstu do mowy
- NextUp Technologies
- Azure Text to Speech
- Zamiana tekstu na mowę w Google Cloud
- Amazon Polly
Funkcja dodawania lektora na YouTube
Aby dodać funkcję lektora, wystarczy kliknąć miniaturę filmu, następnie POKAŻ WIĘCEJ. oraz wybrać język filmu w sekcji Język filmu.
Publikacja treści a rola Tłumacza
Jak widzisz, Internet oferuje wiele rozwiązań, które możesz zrealizować samodzielnie. Korzystanie z nieodpłatnych aplikacji od transkrypcji tekstów czy edycji napisów do filmów, a nawet wersji lektorskich jest rozwiązaniem łatwo dostępnym. Pamiętaj jednak o tym, iż generowane, przetwarzane treści stanowiące efekt tłumaczenia powinny być prawidłowe, a więc i sprawdzone przez specjalistę zanim zostaną wielokrotnie powielone i udostępnione.
Warto zatem zaufać specjalistom. Powierzając tłumaczenie profesjonalnym Tłumaczom mamy gwarancję otrzymania wysokiej jakości treści w docelowym wariancie językowym.
Z tego właśnie powodu, w TurboTłumaczeniach oferujemy tłumaczenia audiowizualne z uwzględnieniem preferencji klienta. Jesteśmy biurem tłumaczeń online – działamy szybko i profesjonalnie. Jeżeli jesteś zainteresowany, koniecznie sprawdź naszą ofertę.
Czytaj też:
Tłumaczenie tytułów filmów – dlaczego to takie trudne?
Jak dodać i przetłumaczyć napisy do filmów?
Zamawiaj i wyceniaj tłumaczenia napisów